Publikacje

Dyskalkulia oznacza specyficzne zaburzenia zdolności arytmetycznych. Często możemy spotkać także inne określenia, jak np.: specyficzne trudności w uczeniu się matematyki, dyskalkulia rozwojowa, specyficzne trudności arytmetyczne. Podobnie jak w przypadku specyficznych trudności w uczeniu się (dysleksji rozwojowej) dyskalkulię rozpoznaje się u dzieci, których poziom umiejętności liczenia jest znacząco niższy od oczekiwanego stosunku do wieku, klasy, do której uczęszczają, jednak przy prawidłowym rozwoju intelektualnym. Aby zdiagnozować dyskalkulię, należy ponadto wykluczyć niekorygowane wady słuchu czy wzroku, zaburzenia psychiczne, neurologiczne oraz niekorzystne warunki nauczania. Podobnie jak w przypadku dysleksji rozwojowej mogą to być zaburzenia następujących funkcji poznawczych: uwagi, pamięci, myślenia matematycznego, logicznego, funkcji wzrokowo- przestrzennych, słuchowo- językowych, kinestetyczno-ruchowych oraz ich wzajemnej koordynacji.

Przyjmuje się, że przyczyną specyficznych trudności w nabywaniu umiejętności arytmetycznych są zmiany w strukturze funkcjach mózgu, a dokładniej zaburzenia funkcji poznawczych odpowiedzialnych za nabywanie wiadomości i umiejętności matematycznych.

 

              Jakie są objawy specyficznych trudności w uczeniu się matematyki

 

Objawy specyficznych trudności arytmetycznych mogą się różnić w każdym przypadku. Są dzieci, których trudności ograniczają się do wąskiego zakresu zagadnień matematycznych (np. mogą to być jedynie trudności z liczeniem). Ale są także uczniowie, których trudności dotyczą wielu obszarów myślenia matematycznego (np. wykonywania obliczeń i rozwiązywania zadań testowych). Różnice w objawach uzależnione są od wieku dziecka, jego doświadczeń matematycznych czy też przyczyn konkretnych zaburzonych funkcji. Nie ma jednej stałej kwalifikacji symptomów świadczących dyskalkulii.

Oto niektóre z objawów:

●            trudności z opanowaniem liczenia zarówno w znaczeniu prostego przeliczania obiektów, liczenia w pamięci, jak i liczenia sposobem pisemnym,

●           problemy z zapamiętaniem tabliczki mnożenia , definicji, wzorów skrótów matematycznych,

●              trudności ze zrozumieniem zasad i reguł matematycznych,

●              trudności w posługiwaniu się językiem matematycznym (np.: dłuższy, mniej, odjąć, dzielna, przyprostokątna – przeciwprostokątna),

●             trudności w odczytywaniu symboli matematycznych, cyfr, liczb (np. zamiast ¾ czytanie 4/3),

●             częste pomyłki przy czytaniu i zapisywaniu cyfr i liczb, znaków o podobnym obrazie graficznym (np.: 9 i 6, 1 i 7, < i >),

●            przestawianie kolejności cyfr i liczb w zapisywaniu i odczytywaniu działań (np. 87=78, 361=316),

●            trudności z operowaniem długimi liczbami, z wieloma zerami lub miejscami po przecinku ( zwłaszcza ułamki dziesiętne),

●              trudności w posługiwaniu się zegarem wskazówkowym,

●            trudności w posługiwaniu się liczbami w życiu codziennym (pieniądze, numery telefonów, autobusów, wykresy, tabele),

●           problemy z szacowaniem, wybraniem strategii w rozwiązywaniu problemów matematycznych,

●              trudności w rozwiązywaniu zadań tekstowych itp.

                  

Co to jest ryzyko dyskalkulii i jakie dzieci mieszczą się w tej grupie

 

Ryzyko dyskalkulii to pewne charakterystyczne symptomy przejawiane przez dzieci oraz czynniki , które mogą zapowiadać wystąpienie w przyszłości  specyficznych trudności w nauce matematyki. Takie dzieci należy otaczać szczególną opieką i udzielić im jak najwcześniej odpowiedniej pomocy  diagnostyczno-terapeutycznej po to, aby zapobiec przyszłym, poważnym niepowodzeniom szkolnym. W grupie dzieci obarczonych ryzykiem zaburzeń matematycznych będą dzieci pochodzące z ciąż i porodów o nieprawidłowym przebiegu (choroby matki, niedotlenienia okołoporodowe, niskie wyniki  po urodzeniu w Skali Apgar). Ponadto będą to dzieci, których rozwój psychoruchowy we wczesnym okresie życia mógł zostać zakłócony z powodu np.: urazów mózgu, chorób układu nerwowego, przewlekłych chorób (takie informacje można uzyskać u pediatry). Będą to także dzieci wykazujące symptomy ryzyka dysleksji lub dzieci mające trudności w osiągnięciu dojrzałości do uczenia się matematyki (takich informacji udziela psycholog i pedagog w przedszkolu, szkole lub poradni psychologiczno – pedagogicznej). Rodziców 6, 7 – latków (klasa zerowa i pierwsza szkoły podstawowej) powinny zaniepokoić m.in. następujące trudności:

●         w opanowaniu umiejętności liczenia przedmiotów (znajomość liczebników umiejętność stwierdzania ile jest przedmiotów),

●              w opanowaniu umiejętności dodawania i odejmowania na palcach i w pamięci w zakresie 10,

●           dotyczące umiejętności określenia, czego jest więcej, mniej lub tyle samo (w przypadku, gdy przedmioty ocenianie różnią się wielkością, np. cukierki i jabłka),

●              w układaniu przedmiotów od najmniejszego do największego,

●              w zrozumieniu, że długość sznurka nie zmienia się, mimo że go zwiniemy.

Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie dzieci, które mieszczę się w grupie ryzyka dyskalkulii, będą miały w przyszłości problemy o charakterze dyskalkulii.

 

 

 

                                                                                        Pozdrawiam, pedagog szkoły

                                                                                                  Elżbieta Rychlicka