Publikacje

Dojrzałość szkolna pojmowana jest jako wynik procesu rozwojowego, jakim jest dojrzewanie, czyli jako proces czysto biologiczny, niezależny od czynników zewnętrznych. Natomiast gotowość szkolna tworzy się w relacjach z procesami wychowania, nauczania i uczenia się. Jest to więc taki stan, kiedy dziecko ma chęć podjąć naukę, wykazuje zainteresowanie książkami, chętnie rysuje, jest otwarte na kontakty z rówieśnikami i innymi niż rodzice, dorosłymi.

Powodzenie w nauce szkolnej mają tylko te dzieci, które osiągnęły tzw. dojrzałość (gotowość) szkolną, czyli osiągnęły taki stopień rozwoju psychofizycznego, który pozwoli im sprostać obowiązkom szkolnym. Tak więc, aby dziecko mogło bezproblemowo rozpocząć naukę szkolną, powinno osiągnąć pewną dojrzałość fizyczną, intelektualną, emocjonalno -społeczną oraz dojrzałość do nauki  czytania i pisania, a także do nauki matematyki.

Gotowość szkolna nie jest samorzutnie tworzącym się biologicznym etapem rozwoju, lecz wynikiem przede wszystkim osobistych doświadczeń życiowych dziecka. Im staranniejsza opieka nad dzieckiem w wieku przedszkolnym, tym pomyślniej będzie się ono rozwijało i lepsze będą jego postępy w nauce.

Kariera dojrzałości fizycznej, intelektualnej i emocjonalno - społecznej

Najbardziej powszechna definicja dojrzałości szkolnej stwierdza, że dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym  i opanowanie treści programowych w klasie pierwszej. Skoro dość powszechnie przyjęło się uznawać, że dojrzałość szkolna (gotowość szkolna) to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, społeczno - emocjonalnego i fizycznego, który umożliwia mu opanowanie treści określonych przez program klasy pierwszej oraz udział w życiu szkolnym, to spróbuję określić, co kryje się za tymi pojęciami (dodając jeszcze: dojrzałość do nauki czytania i pisania oraz dojrzałość do nauki matematyki).

Dojrzałość fizyczna to:

-        ogólnie dobra sprawność ruchowa,

-        dobra sprawność manualna,

-        niezaburzona koordynacja wzrokowo – ruchowa,

-        poprawie funkcjonujące narządy zmysłowe i narządy artykulacyjne, prawidłowy zgryz,

-        dobry stan zdrowia (prawidłowa postawa, wzrost, ciężar ciała),

-        odporność na choroby i zmęczenie,  

-        równowaga nerwowa jako warunek zdrowia psychicznego.

 

Dojrzałość intelektualna, gdy dziecko:

-       jest aktywne poznawczo,  chce się  uczyć,

-       interesuje się pisaniem i czytaniem,

-       dobrze się interesuje w najbliższym  otoczeniu i środowisku, w którym żyje,

-       posiada odpowiedni zasób doświadczeń i wyobrażeń będących podstawą do rozwoju pojęć,

-      potrafi uważnie i ze zrozumieniem słuchać tego, co mówi nauczyciel, rozumie i spełnia jego polecenia,

-      swobodnie i w sposób zrozumiany wypowiada się, opowiada, wyraża życzenia, własne sądy,  poprawnie wyciąga wnioski i formułuje oceny oraz umiejętnie stawia pytania.

 

 

 

Dojrzałość emocjonalno - społeczna, gdy dziecko:

-       jest w znacznym stopniu samodzielne

-        łatwo i chętnie nawiązuje kontakty z nauczycielem i kolegami,

-        posiada umiejętność podporządkowania się wymaganiom dyscypliny,

-        potrafi uczestniczyć w pracach społecznych,

-        jest obowiązkowe, wytrwałe i wrażliwe na opinię nauczyciela,

-        cechuje się takim stanem równowagi nerwowej, która umożliwia panowanie nad reakcjami emocjonalnymi.

 

O dojrzałości do nauki czytania i pisania mówimy, gdy:

-      dokonuje analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej niezbędnej w procesie różnicowania kształtów i dźwięków oraz  ich rozpoznawania, porównywania i odtwarzania,

-        rozumie znaczenie wyrazów jako graficznych odpowiedników słów,

-     posiada orientację przestrzenną, co umożliwia rozpoznawanie i odtwarzanie kierunków, położenia, położenia i proporcji wymiarów odwzorowanych form graficznych

-        ma pamięć ruchową - umiejętność przetwarzania obrazu graficznego na obraz ruchu

-       świadomie kieruje swoimi ruchami dzięki umiejętności kontrolowania wzrokiem własnych ruchów

Dziecko dojrzałe do nauki matematyki:

-        rozumie i umie praktycznie określić stosunki przestrzenne, czasowe i ilościowe,

-        potrafi sklasyfikować przedmioty według przeznaczenia, wielkości, kształtu i koloru,

-        umie dokonywać na konkretach dodawania i odejmowania a zakresie 10.

Pedagog szkoły E. Rychlicka