Publikacje

Trudności w nauce.

Trudności w uczeniu pojawiają się, gdy uczeń nie potrafi w czasie przewidzianym programem nauczania przyswoić sobie określonej wiedzy i umiejętności.
Specyficzne trudności w uczeniu się występują, gdy uczeń pomimo prawidłowego rozwoju umysłowego i korzystnych warunków szkolnego uczenia się, nie może w przewidzianym czasie nauczyć się czytać, pisać i rozwiązywać problemy matematyczne.
Niepowodzenia szkolne to rozbieżność pomiędzy wiadomościami, umiejętnościami i nawykami faktycznie opanowanymi przez uczniów, a materiałem jaki powinni opanować wg założeń programowych. Niepowodzenia mogą być jawne i ukryte.
 

Uwarunkowania środowiskowe: rodzina, jej stosunek do nauki dziecka, zaniedbania, nieprawidłowe postawy rodzicielskie, zaburzone relacje między członkami rodziny, nieprawidłowe metody wychowawcze, brak wzorców.
Uwarunkowania dydaktyczno - wychowawcze: szkoła, napięcia emocjonalne z nią związane, program, anonimowość ucznia, zbytni dydaktyzm i rygoryzm, brak atrakcyjnych rozwiązań dotyczących zajęć dodatkowych.
Uwarunkowania tkwiące w samym dziecku:
- sprawność funkcji percepcyjno - motorycznych, będących podstawą rozwoju sfery poznawczej dziecka,
- odpowiedni poziom rozwoju ogólnej sprawności umysłowej, głównie myslenia i mowy,
- emocjonalno - motywacyjne możliwości uczenia się.
 

Trudności szkolne w:
- przyswajaniu pojęć, zwłąszcza z matematyki, fizyki, chemii
- opanowaniu reguł gramatycznych, pojęć historycznych, spolecznych, moralnych i stetycznych,
- rozumieniu nowych zadań o charakterze teoretycznym

Inteligencja niższa niż przeciętna- w tej grupie zaburzeń wyróżnia się:
- dzieci równomiernie opóźnione w rozwoju
- dzieci z wybiórczymi opóźnieniami rozwojowymi:
- Zakłócenia rozwoju mowy sprzężone z opóźnieniami myślenia słowno - pojęciowego oraz funkcji słuchowych przy jednocześnie prawidłowo rozwiniętej analizie i syntezie wzrokowej oraz funkcjach motorycznych
- zaburzone funkcje wzrokowe oraz sprawność manualna przy prawidłowym rozwoju funkcji słuchowych, mowy i myślenia
- zaburzone funkcje wzrokowe oraz sprawność manualna przy prawidłowym rozwoju funkcji słuchowych, mowy i myślenia
- najgorzej rozwinięte myślenie: trudności w ustalaniu przyczyn i skutków, wyszukiwaniu podobieństw i różnic, wyodrębnianiu cech istotnych w danym zbiorze, dokonywaniu uogólnień

Zaburzenia spostrzeżeń wzrokowych- mają istotne znaczenie w powstawaniu trudności w nabywaniu umiejętności pisania i czytania. W rezultacie zaburzeń analizy i syntezy wzrokowej dzieci wadliwie odzwierciedlają kształty. Mają trudności w:
- różnicowaniu, zapamietywaniu i odtwarzaniu figur geometrycznych i liter,
- przy przepisywaniu opuszczają litery lub cząstki wyrazów, gubią drobne elementy liter
 

Dzieci z zaburzeniami percepcji wzrokowej popełniają uporczywe powtarzające się błędy ortograficzne. Maja słabą pamięć wzrokową. Często mają zaburzenia kierunkowego aspektu spostrzegania, które są związane z zaburzeniem procesu lateralizacji. Charakterystyczne błędy to:
- Mylenie liter asymetrycznych, różniących się położeniem w przestrzeni
- Kłopoty z rozplanowaniem zapisu
- W czytaniu: przestawianie liter lub całych cząstek wyrazów, przeskakiwanie linijek druku itp.
 

Trudności szkolne:
- Niemożność opanowania techniki czytania w przewidzianym czasie
- Niedokładnie odczytywane teksty, przekręcanie końcówek, konfabulacje
- Trudności w rozumieniu tekstu mimo dobrej inteligencji
- Plastyka - mozolne wykonywanie rysunków - ubóstwo szczegółów, zakłócone proporcje i stosunki przestrzenne
- Geografia: utrudniona orientacja na mapie
- Geometria: brak wyobraźni przestrzennej - kłopoty w utrwalaniu wzrokowych obrazów figur, kątów i innych abstrakcyjnych elementów
- Języki obce

Zaburzenia spostrzeżeń słuchowych- przejawiają się zakłóceniami analizy i syntezy - dzieci prawidłowo słyszą poszczególne dźwięki, a nie potrafią ich wyróżnić z potoku słów. 
Opóźnienie rozwoju słuchu fonematycznego i fonetycznego
W tej grupie występuje:
- Opóźnienie rozwoju mowy

Trudności szkolne: Trudności w formułowaniu wypowiedzi ustnych i pisemnych (ubogi zasób słów, agramatyzm) Słabe rozumienie instrukcji i poleceń słownych (skomplikowanych) Trudności w czytaniu: uporczywe literowanie bez możności dokonania syntezy wyrazu, później przekręcanie wyrazów- część odczytuje, część zgaduje, zamiana lub opuszczanie głosek, sylab mylenie wyrazów zbliżonych artykulacyjnie, czytanie nierytmiczne, zaburzona intonacja i akcent zdaniowy, powolne tempo czytania, słabe rozumienie tekstu Pisanie ze słuchu: opuszczanie liter i sylab, końcówek wyrazów, łączenie przyimków z rzeczownikami, mylenie głosek: dźwięcznych i bezdźwięcznych, syczących - szumiących - ciszących, w skrajnych przypadkach- zlepek przypadkowych liter, sylab, zniekształconych wyrazów Słaba pamięć słuchowa: trudności w uczeniu się tabliczki mnożenia, wierszy, prozy języki obce

Opóźnienia i zaburzenia rozwoju ruchowego Obniżenie precyzji ruchów docelowych: dzieci piszą powoli i brzydko, mogą mieć trudności z narysowaniem rombu, kwadratu, a nawet kółka krzyżyka czy laseczki Współruchy: "pomaganie" sobie ruchami nóg, języka itp. przy pisaniu Wadliwa regulacja napięcia mięśniowego: zbyt mocny lub słaby nacisk na piórO- nierówne linie, łuki i kąty liter, łamanie ołówków i niszczenie zeszytów Często: zaburzenia lateralizacji- inwersja statyczna i dynamiczna. Połączenie inwersji- pismo chaotyczne i lustrzane

Występowanie lateralizacji skrzyżowanej lub lewostronnej.

Trudnościom tym zwykle towarzyszy obniżony poziom graficzny pisma: Zmienny kierunek pisma: różne położenie liter w wyrazach, wyrazów w zdaniu Niewłaściwe zagęszczenie liter w wyrazie i wyrazów w zdaniu zachwianie proporcji liter i wyrazów, dowolny sposób łączenia liter: łączenie na różnym poziomie, brak połączeń międzyliterowych Liczne skreślenia, poprawianie liter

Zaburzenia procesów emocjonalno- motywacyjnych: pojawiają się w wyniku zakłóceń procesu socjalizacji (błędy wychowawcze rodziców i nauczycieli, niewłaściwe postawy rodzicielskie wobec nauki szkolnej dziecka itp.) i są wówczas przyczyną niepowodzeń szkolnych, częściej jednak zdarza się, że zaburzenia te są konsekwencją trudności związanych z nauką szkolną. Dzieci, u których występują tego rodzaju zaburzenia tracą zainteresowanie nauką i zanika u nich motywacja do pracy.

Niezaspokojenie potrzeb: bezpieczeństwa, akceptacji, uznania i poczucia własnej wartości powoduje powstawanie silnego poczucia zagrożenia, napięcia emocjonalnego, które prowadzą do nerwic, zachowań agresywnych, postaw demonstracyjnych, postawy zahamowanej.

Złe zachowanie uczniów i sposoby zapobiegania mu rozpatrujemy w trzech aspektach:
- Przyczyny sprawcze (dlaczego dany uczeń źle się zachowuje?): rodzina, najbliższe środowisko, predyspozycje do trudności w uczeniu się i problemowego zachowania, doraźne przeżycia, nieporozumienia między uczniami.
- Motywy i cele (co uczeń chce osiągnąć za pomocą złego zachowania?): zwrócić na siebie uwagę, zyskać władzę, zemścić się lub wyrównać rachunki ujawnić własne niedostatki.
- Kontekst, który stwarza sposobność lub zachęca do złego zachowania: sposób kierowania tokiem lekcji tj. umiejętne inicjowanie pracy, prowadzenie jej we właściwym kierunku i kończenie pracy, sposób odnoszenia się do uczniów.

 

 

TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ UWARUNKOWANE ZABURZENIMI PROCESU LATERALIZACJI
 

 

 

Umiejętności ucznia	Zaburzenia lateralizacji- symptomy zaburzeń
1. Rysowanie	- zmiany kierunku w rysunkach
2. Pisanie	- może wystąpić pismo lustrzane zwłaszcza przy lateralizacji skrzyżowanej; - trudności związane z techniką pisma, głównie u dzieci z przestawioną ręką;
3. Czytanie	- przekręcanie słów polegające na zmianie kolejności sylab; - opuszczanie wyrazów w tekście; - wolne tempo czytania; - statystyczne odwracanie liter i kierunków: n-u, k-t, n-w (inwersja statyczna); - zmiana kolejności liter, sylab w wyrazie (inwersja dynamiczna);
4. Rozumienie czytanej treści	- odwracanie porządku liter zmienia sens szczególnie krótkich wyrazów np. sama- masa;
5. Trudności w innych przedmiotach	- zmiana kierunku w rysunkach geometrycznych; - trudności w odczytywaniu mapy; - trudności w określaniu stron świata, stron ciała; - zaburzenia koordynacji wzrokowo - ruchowej;

 

 

 

TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ UWARUNKOWANE ZABURZENIAMI
 ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ
 

 

 

 

Umiejętności ucznia	Symptomy zaburzeń w zakresie orientacji przestrzennej
1. Wypowiadanie się	- trudności w rozumieniu przedstawionych na obrazku ilustracji; - trudności w wypowiadaniu się na temat umiejscowieniu przedmiotów na obrazku, ich położenia względem siebie; - trudności w operowaniu pojęciami stosunków przestrzennych: nad, obok, wzdłuż, wszerz itp.; - zachowania nieadekwatne ze względu na złe rozumienie pojęć;
2. Rysowanie	- zakłócanie stosunków przestrzennych, proporcji elementów, trudności w rozplanowaniu i właściwym umieszczaniu na kartce;
3. Pisanie	- mylenie znaków graficznych różniących się jednym położeniem: n-u; - złe wykonywanie tabelek, zapisów w słupkach; - zły wybór linijek; - mylenie kierunku zapisu;
4. Czytanie	- przestawianie liter i cząstek wyrazów wskutek mylenia kierunków; - opuszczanie liter lub sylab, zmiana ich kolejności; - przeskakiwanie linijek;
5. Rozumienie treści	- trudności w rozumieniu struktur gramatyczno - logicznych; - trudności w rozumieniu tekstów, w których zachodzą stosunki przestrzenne;
6. Trudności w innych przedmiotach	- w nauce geografii - kierunki świata; - trudności w geometrii; - mylenie pojęć przyswajanych słownie; - trudności w rozumieniu i rozwiązywaniu zadań; - w historii- wydarzenia chronologiczne; - technika- brak umiejętności zaplanowania pracy;

 

 

 

TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ UWARUNKOWANE ZABURZENIAMI ROZWOJU RUCHOWEGO W ZAKRESIE SPRAWNOŚCI MANUALNEJ
 

 

 

 

Umiejętności ucznia	Symptomy zaburzeń w zakresie sprawności manualnej
1. Rysowanie	- rysunki brzydkie, prymitywne, kanciaste; - zbyt mały nacisk ołówka; - przeważają linie proste;
2. Pisanie	- mała precyzja ruchów dłoni i palców; - wolne tempo pracy; - pismo brzydkie, litery drżące, za małe, za duże, za szerokie, za wąskie, nierówne, nie mieszczące się w liniaturze; - za małe lub za duże odstępy między literami; - pismo niekształtne, mało czytelne; - nienadążanie za tempem klasy; - nierównomierny nacisk pióra; - brak wiązania liter ze sobą; - trudności w zespoleniu aktów ruchowych w jedna harmonijną całość (zaburzenia melodii kinetycznej); - trudności w korzystaniu z własnych notatek; - duża męczliwość ręki przy dłuższym pisaniu obniża pozom graficzny;
3. Inne przedmioty	- niski poziom ćwiczeń na zajęciach kultury fizycznej; - trudność w robótkach ręcznych; - trudności w wykonywaniu modeli.

 

 

 

TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ UWARUNKOWANE ZABURZENIAMI
 PERCEPCJI WZORKOWEJ
 

 

 

 

Umiejętności ucznia	Percepcja wzrokowa - symptomy zaburzeń
1. Wypowiadanie się	- trudności w odpoznawaniu przedmiotów na obrazkach i rozumieniu przedstawionej treści, opis obrazka ubogi, mała ilość szczegółów;
2. Rysowanie	- trudności w odwzorowywaniu prostych figur geometrycznych, rysunki są bardzo ubogie w treści, mało elementów, głowonogi są długo rysowane;
3. Pisanie	- trudności w zapamiętywaniu trudnych kształtów liter: p, b, d, g, y, h, J, U, W; - mylenie liter o podobnych kształtach: n - u, p - d - b, d - g, ę - ą; litery różniące się położeniem: inwersja statyczna i inwersja dynamiczna; - trudności w zapamiętywaniu pisania drobnych elementów: ogonki, haczyki, kropki, kreski; - trudności w zapamiętywaniu zasad ortograficznych /zna zasady ale źle pisze/; - opuszczanie liter lub cząstek wyrazów; trudności te ujawniają się w pisaniu ze słuchu, z pamięci, przy przepisywaniu tekstów; niewłaściwe rozplanowanie tekstu w zeszycie;
4. Czytanie	- mylenie liter o podobnym wyglądzie: h- u; - odpoznawanie napisów po cechach przypadkowych - trudności w odpoznawaniu liter, w wyszukiwaniu poznanych liter, sylab, wyrazów, niedokładne odczytywanie; - gubienie końcówek wyrazów, wolne tempo czytania; - trudności w przechodzeniu do automatyczności czytania, wysiłek włożony w technikę czytania utrudnia rozumienie tekstu;
5. Rozumienie czytanej treści	- trudności w wyrażaniu jasnych wyobrażeń o czytanym tekście;
6. Trudności w innych przedmiotach	- trudności w geografii , brak orientacji w kierunkach świata; - pomyłki w zdaniach matematycznych, błędne przepisywanie słupków; - geometria: słabe rozumienie pojęć: bryła, kąt, obwód, wysokość; - trudności w rysunku technicznym; - trudności w uczeniu się języków obcych; - trudności w nauce plastyki, historii sztuki;

 

 

 

TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ UWARUNKOWANIE ZABURZENIAMI
PERCEPCJI SŁUCHOWEJ
 

 

 

 

Umiejętności ucznia	Percepcja słuchowa - symptomy zaburzeń
1. Wypowiadanie się	- trudności z wypowiadaniem się, mały zasób słów, częste wady wymowy; - przekręcanie słów rzadko używanych; - kłopoty w wypowiedziach wynikające z trudności z wnioskowaniem, uogólnianiem;
2. Pisanie	- szczególne trudności w pisaniu ze słuchu wynikające z niemożności prawidłowej analizy; - zniekształcenia wyrazów do poziomu niemożliwego ich odczytania; - szczególne trudności w pisaniu zmiękczeń i głosek tracących dźwięczność, w różnicowaniu pisowni i-j, w odróżnianiu samogło ek nosowych ą-ę; - wadliwe wyodrębnianie wyrazów w zdaniu, sylab w wyrazie, głosek, opuszczanie końcówek, łączenie przyimków z rzeczownikami; - trudności w pisowni wyrazów nieznanych; - długo utrzymuje się przepisywanie po kawałku, po literze, bez dyktowania sobie dłuższych kawałków; - mylenie kolejności zapisu wyrazów w zdaniu; - wolne tempo pisania; - dość długo utrzymujące się błędy w pisowni przy skorygowanych już wadach wyrazów;
3. Czytanie	- trudności w zestawianiu dźwięków w całość; - trudności w modulowaniu głosu przy użyciu znaków przystankowych; - liczne błędy w czytaniu: zmiany znaczenia, dodawanie lub opuszczanie liter, mylenie wyrazów zbliżonych artykulacyjnie; - odczytywanie wyrazów po przypadkowych cechach;
4. Rozumienie czytanej treści	- trudności wynikające z niedokładnego rozumienia wyrazów; - mylenie znaczeń wyrazów o podobnym brzmieniu; - tekst nie stanowi logicznej całości ; jest zestawem wyrazów;
5. Trudności w innych przedmiotach	- trudności w nauce języków obcych; - trudności w uczeniu się na pamięć; - trudności w nauce tabliczki mnożenia; - kłopoty z rozumieniem instrukcji, objaśnień; - trudności w rozumieniu gramatyki, fonetyki; - szybkie oderwanie od konkretów w matematyce utrudnia rozumienie pojęć matematycznych;

Do opracowania powyższego tematu wykorzystałam zajęcia terapii Pedagogicznej Podyplomowych Studiów Pedagogiki Opiekuńczo - Wychowawczej w Lesznie.
 

Nauczycielka nauczania zintegrowanego- Elżbieta Rychlicka