Publikacje

"Nie wystarczy coś wiedzieć trzeba też umieć to zastosować, nie wystarczy chcieć, trzeba działać"

Goethe

Zajęcia z edukacji matematycznej należy uatrakcyjnić i urozmaicić. Dużą pomocą może być opanowanie gier i zabaw dydaktycznych.

 

• Wdrażają one uczniów do samodzielnej pracy stwarzają wiele okazji do stosowania nabytych wiadomości w praktyce.
•  Wykorzystanie gier i zabaw uatrakcyjnia zajęcia, a samo uczenie się jest dla dziecka przeżyciem przyjemnym, gdyż zaspokaja jego potrzeby, budzi i rozwija zainteresowania oraz odpowiada jego rozwoju.

Na początek proponuje ćwiczenia, które możemy wykorzystać w sytuacjach życia szkolnego. Bardzo istotne znaczenie dla rozwoju możliwości matematycznych mają:

• Ćwiczenia naprzemienna
  
  ręka - kolano
  łokieć - kolano                      Ważne, by dziecko koncentrowało się na wykonaniu zadania.
  ręka - stopa
  ręka - noga
  ręka - kostka

   

  
   

   

• Stajemy w małym rozkroku, ręce krzyżujemy nad głową. Liczymy do 10 unosząc powoli ręce do góry. Następnie liczymy od 10 w dół - ręce powoli opadają.
• Ćwiczenia z woreczkiem, małymi piłeczkami połączone z liczeniem np. do 10
• Gra w klasy, w gumę szkolną, skakankę, odbijanie piłeczki na gumce
• Wyliczanki połączone z wyklaskiwaniem.
  np. Tik - tak, przyszedł do nas dzisiaj rak, jutro przyjdzie ktoś, będzie to twój mały gość. Kto to może być ?Przyszedł smyczek do batuty. Wyciągnęli swoje nuty. Raz, dwa, trzy - dyrygentem będziesz Ty!
• Układanie zagadek przez dzieci  

• Dobieramy się w pary. Każde dziecko na kartce kredką rysuje serce, które dzieli na 6 części.

 

 

• Para otrzymuje kostę, którą rzucają na przemian. Uzyskane liczby wpisuje do serca. Jeśli liczba wyrzucona na kostce się powtórzy, to ponownie jej nie nie wpisujemy (tracimy rzut). Wygrywa ta osoba, która wypełni serce liczbami z kostki.
• Klasę dzielimy na 2 grupy, każda grupa otrzymuje 1 kostkę. Nauczyciel przygotowuje np. figury i dwa pojemniki. Dzieci kolejno, rzucają kostkami jednocześnie w dwóch grupach. Grupa w której wypadnie większa liczba oczek otrzymuje punkt do swojego kartonika i wrzuca do pojemnika swojej grupy figurę. Gdy rzucą ostatnie dzieci w grupach zamieniamy kostkę i wykonujemy rzuty od ostatniego dziecka do pierwszego. Wygrywa grupa, która zbierze więcej punktów.
  Można liczyć rysując np. ustalone, wprowadzone wcześniej znaki.

 

• I- 1	- 4
  II- 2	- 5
  - 3	- 6

  
   
• "Kosztowna siódemka"- dobieramy się w pary, każde dziecko pisze na kartce liczby 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12. Przygotowujemy 2 kostki, którymi na przemian będziemy rzucać. Jeśli wyrzucamy 7 to wykreślamy 3 największe liczby. Natomiast, gdy pojawią się inne liczby to wykreślamy. Powtarzające się liczby nie dają możliwości skreślenia ponownie liczby (skreślamy tylko raz). Wygrywa osoba, zostanie najwięcej liczb.
• "Szacowanie"dobieramy się w pary. Każde dziecko pisze na kartce liczby 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i ma 10 rzutów. Uzyskaną w rzucie ilość oczek wpisuje przy wybranej przez siebie liczbie (szacuje), którą później pomnoży. Wygrywa, to dziecko, które zbierze najwięcej punktów.
• "Pięćdziesiątka"- dobieramy się w pary, na zmianę rzucamy 2 kostkami jednocześnie do uzyskania 50 w następujący sposób: jeżeli wyrzucamy 2 po 1, 2 po 2, 2 po 4, 2 po 5 to do sumy dodajemy 5. np. 4 + 4 + 5 = 13. Jeśli wyrzucamy 2 po 6 to do sumy dodajemy 20. np. 6 + 6 = 20 =32 UWAGA : Jeśli wyrzucamy 2 po 3 to tracimy dodatkowe punkty. Można uświadomić dzieciom, że to loteria.
• "Setka"- postępujemy podobnie jak w zabawie wcześniej , z tym, że nie dodajemy, a mnożymy i jeśli uzyskamy 2 po 6 to do iloczynu dodajemy 10. np. 6 * 6 + 10 = 46
• Dobieramy się w pary. Rzucamy 3 kostkami. Dwie największe liczby dodajemy, najmniejszą odejmujemy dochodzimy do ustalone wcześniej liczby np. 70 Możemy dodawać największe liczby, które znajdują się pod wyrzuconą liczbą, a odjąć najmniejszą.
  UWAGA: W przypadku wyrzucenia 2 takich samych liczb, rzut powtarzamy.
• "Uwaga minusy" - w zabawie może być 4, 5, 6 osób (grupa). Do tego przygotowujemy specjalną kostkę. Na przeciwległych polach wpisujemy liczby minusowe 6 - 1 itp. Do zabawy przygotowujemy również np.
  • kartonik z 2 bombkami
  • kartonik z 3 bombkami
  • kartonik z dużą bombką, które oznaczę 10
  • kartonik z 2 dużymi bombkami, które oznaczę 20
  Rzucamy 2 kostkami, jeśli na początku wypadną liczby minusowe, to przechodzimy dalej. Gdy natomiast inne, wybierzemy kartonik lub kartoniki określające sumę wyrzuconych liczb. Jeśli wypadnie liczba minusowa, to odejmujemy (gdy to jest możliwe)
  1.  Nauczyciel układa dowolne opowiadanie, dzieci rysują bez odrywania ręki (ilustrują).
  2.  Przechodzenie przez labirynt - ćwiczenia w parach. Jedno dziecko zamyka oczy i rysuje. Prowadzone przez drugie dziecko. Labirynt można stworzyć w różnych sytuacjach (boisko, klasa, sala gimnastyczna)

• "Tygrysek"- wybieramy w klasie dziecko. Dziecko wychodzi za drzwi. Pozostałym dzieciom rozdajemy liczby np. 1 do 20 i wybieramy Tygryska np. 15. Po powrocie dziecko zadaje pytanie np. Czy to liczba większa od 5 itp.

Literatura:

Edyta Gruszczyk - Kolczyńska "Dzieci ze specyficznymi trudnościami matematyki"; WSiP Warszawa 1994
Alina Kłowska "Gry planszowe w nauczaniu matematyki"; Życie Szkoły/2002
Maria Adamkiewicz "Rozrywki umysłowe w edukacji matematycznej"; Życie Szkoły 9/2003

 

Elżbieta Rychlicka